Dziennik Ustaw - rok 1971 nr 12 poz. 116

§ 2. Orzekanie następuje w postępowaniu:

1) zwyczajnym,

2) nakazowym,

3) przyspieszonym.

§ 3. W wypadkach wskazanych w ustawie i na zasadach w niej określonych uprawniony organ może nakładać grzywnę w drodze mandatu karnego.

§ 2. Złożenie przez instytucję państwową, samorządową lub społeczną wniosku o ukaranie nie zwalnia jej od ustawowego obowiązku zapobiegania takim czynom w przyszłości, a w miarę potrzeby — także od usunięcia skutków czynu będącego przedmiotem wniosku.

§ 2. Nie dających się usunąć wątpliwości nie wolno rozstrzygać na niekorzyść obwinionego.

1) w zarzucanym czynie brak znamion wykroczenia;

2) nastąpiło przedawnienie orzekania;

3) czyn podlega wyłącznie orzecznictwu innych organów;

4) obwiniony zmarł;

5) obwiniony jest:

a) uwierzytelnionym w Rzeczypospolitej Polskiej szefem przedstawicielstwa dyplomatycznego państwa obcego,

b) osobą należącą do personelu dyplomatycznego tego przedstawicielstwa,

c) osobą należącą do personelu administracyjnego lub technicznego tego przedstawicielstwa,

d) członkiem rodziny osób wymienionych pod lit. a—c i pozostaje z nimi we wspólnocie domowej,

e) inną osobą korzystającą z immunitetu dyplomatycznego na podstawie ustaw, umów lub powszechnie uznanych zwyczajów międzynarodowych,

f) kierownikiem urzędu konsularnego lub innym urzędnikiem konsularnym państwa obcego albo inną osobą zrównaną z nimi na podstawie ustaw, umów lub powszechnie uznanych zwyczajów międzynarodowych;

6) obwiniony z mocy przepisów szczególnych nie podlega orzecznictwu na podstawie niniejszego kodeksu;

7) w sprawie o ten sam czyn popełniony przez tego samego obwinionego wydano prawomocne rozstrzygnięcie albo o ten sam czyn toczy się przeciwko temu samemu obwinionemu wcześniej wszczęte postępowanie przed kolegium; nie dotyczy to postanowienia o odmowie wszczęcia postępowania;

8) (skreślony);

9) zachodzi inna okoliczność wyłączająca z mocy ustawy orzekanie w postępowaniu na podstawie niniejszego kodeksu.

§ 2. Przepisu § 1 pkt 5 nie stosuje się:

1) do osób w nim wymienionych, jeżeli są obywatelami polskimi lub mają w Polsce miejsce pobytu stałego (zamieszkania), przy czym osoby, o których mowa pod lit. f, nie podlegają orzecznictwu na podstawie niniejszego kodeksu tylko w zakresie czynności pełnionych w toku i w wykonaniu ich funkcji urzędowych;

2) jeżeli umowa międzynarodowa, której Rzeczpospolita Polska jest stroną, stanowi inaczej.

§ 3. Przepisu § 1 pkt 5 można nie stosować do państwa obcego, z którym nie ma w tym przedmiocie umowy, a państwo to nie zapewnia wzajemności.

§ 2. Jeżeli do chwili złożenia do kolegium wniosku o ukaranie nie można ustalić miejsca popełnienia wykroczenia, właściwe jest kolegium, na którego terenie działania wykroczenie to ujawniono.

§ 3. Właściwe kolegium może wystąpić do sądu z wnioskiem o przekazanie sprawy innemu kolegium, jeżeli większość osób, które należy wezwać na rozprawę, zamieszkuje blisko tego kolegium, a z dala od kolegium właściwego.

1) z przewodniczącego kolegium lub jego zastępcy — jako przewodniczącego składu orzekającego,

2) z dwóch członków kolegium, wyznaczonych przez przewodniczącego kolegium.

§ 2. Przewodniczący kolegium może powierzyć przewodniczenie na rozprawie lub posiedzeniu członkowi kolegium.

§ 3. W sprawach o wykroczenia, które nie są zagrożone karą aresztu, przewodniczący kolegium może zarządzić rozpoznanie sprawy na rozprawie w składzie jednoosobowym; członkowi kolegium przysługują wówczas prawa i obowiązki przewodniczącego składu.

§ 4. W postępowaniu nakazowym kolegium orzeka w składzie jednoosobowym.

1) sprawa dotyczy go bezpośrednio lub jest on osobą najbliższą dla obwinionego, pokrzywdzonego, oskarżyciela publicznego, obrońcy, pełnomocnika lub przedstawiciela ustawowego,

2) brał udział w wydaniu zaskarżonego lub uchylonego rozstrzygnięcia albo rozstrzygnięcia, które utraciło moc w wyniku złożonego sprzeciwu albo stwierdzono jego nieważność,

3) był świadkiem czynu albo był przesłuchany w tej sprawie jako świadek,

4) pomiędzy nim a obwinionym, pokrzywdzonym, oskarżycielem publicznym, obrońcą, pełnomocnikiem lub przedstawicielem ustawowym zachodzi stosunek osobisty tego rodzaju, że mógłby wywołać wątpliwości co do jego bezstronności.

§ 2. Powody wyłączenia trwają mimo ustania uzasadniającego je małżeństwa, wspólnego pożycia, przysposobienia, opieki lub kurateli.

§ 3. W sprawie wyłączenia członka kolegium rozstrzyga przewodniczący składu orzekającego, a w sprawie wyłączenia przewodniczącego składu — przewodniczący kolegium.

§ 2. Postanowienie powinno zawierać:

1) oznaczenie organu oraz osoby lub osób wydających postanowienie, jak również datę i miejsce wydania,

2) wskazanie sprawy i kwestii, której dotyczy,

3) treść rozstrzygnięcia z podaniem podstawy prawnej,

4) pouczenie o trybie i sposobie zaskarżenia,

5) uzasadnienie, gdy ustawa tego wymaga.

§ 3. Zarządzenia wydaje się w kwestiach nie wymagających postanowienia; wydają je przewodniczący kolegium i przewodniczący składu orzekającego.

§ 2. Orzeczenia inne niż zaoczne uzasadnia się na wniosek strony złożony w terminie 7 dni od daty ogłoszenia orzeczenia.

§ 3. Uzasadnienie orzeczenia i nakazu karnego powinno zawierać:

1) wskazanie faktów, które uznano za udowodnione lub nie udowodnione, dowodów, na których się oparto, oraz wyjaśnienie, dlaczego nie uznano dowodów przeciwnych,

2) wyjaśnienie podstawy prawnej,

3) przytoczenie okoliczności, które kolegium miało na względzie przy wymiarze kary, stosowaniu środków karnych oraz rozstrzyganiu o innych kwestiach.

§ 4. Przepis § 3 stosuje się odpowiednio do postanowień i zarządzeń.

1) w wydaniu brała udział osoba nieuprawniona do orzekania lub podlegająca wyłączeniu z przyczyn wskazanych w art. 18 § 1 pkt 1 oraz w § 2,

2) orzeczono w sprawie o czyn nie będący wykroczeniem lub w stosunku do osoby nie podlegającej orzecznictwu kolegiów,

3) orzeczono karę lub środek karny nie znany ustawie,

4) kolegium orzekło karę lub środek karny, do których orzeczenia nie było uprawnione,

5) orzeczono, pomimo że w sprawie o ten sam czyn tej samej osoby wydano wcześniej prawomocne rozstrzygnięcie,

6) orzeczono z naruszeniem zasady większości głosów albo rozstrzygnięcie nie zostało podpisane przez któregokolwiek członka składu orzekającego biorącego udział w jego wydaniu,

7) kolegium orzekało w składzie nie znanym ustawie,

8) zachodzi sprzeczność w treści rozstrzygnięcia, uniemożliwiająca jego wykonanie,

9) zachodzi inna, co najmniej równie poważna obraza prawa.

§ 2. Każdy organ postępowania jest obowiązany przedstawić uchybienie stanowiące przyczynę nieważności rozstrzygnięcia sądowi właściwemu do stwierdzenia nieważności.

§ 3. Właściwy do stwierdzenia nieważności jest sąd wojewódzki, który orzeka na posiedzeniu, z urzędu albo na wniosek oskarżyciela publicznego, obwinionego lub pokrzywdzonego, stosując odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania karnego o stwierdzaniu nieważności.

§ 4. Jeżeli nieważność zostanie stwierdzona wyłącznie na skutek środka odwoławczego wniesionego na korzyść obwinionego, w dalszym postępowaniu nie można orzec na jego niekorzyść w porównaniu z nieważnym rozstrzygnięciem; nie dotyczy to wypadku określonego w § 1 pkt 3.

§ 5. Jeżeli nieważne rozstrzygnięcie zostało już uchylone, nie stwierdza się jego nieważności. W razie jednak przekazania sprawy do ponownego rozpoznania, kolegium, któremu sprawę przekazano, jest obowiązane uwzględnić przyczyny nieważności i w tym zakresie nie jest związane wskazaniami co do dalszego postępowania wydanymi przez sąd, który uchylił rozstrzygnięcie.

§ 2. Przy utrwalaniu czynności określonych w § 1 można się ograniczyć do sporządzenia notatki urzędowej. Notatka taka nie jest dowodem w postępowaniu i nie podlega odczytaniu na rozprawie.

§ 3. W toku czynności sprawdzających wolno także przesłuchać osobę, co do której istnieje uzasadniona podstawa do sporządzenia przeciwko niej wniosku o ukaranie. Przed przesłuchaniem należy osobie przesłuchiwanej wyjaśnić, o jakie wykroczenie może być obwiniona, oraz pouczyć ją o prawie do odmowy złożenia wyjaśnień, a także o możliwości zgłoszenia własnych dowodów. Z czynności tej sporządza się protokół.

§ 4. Nadzór nad czynnościami sprawdzającymi sprawuje organ bezpośrednio nadrzędny nad organem, który ich dokonuje.

§ 2. W następujących sprawach wniosek o ukaranie pochodzący od osoby fizycznej stanowi podstawę do wszczęcia postępowania tylko wówczas, gdy został złożony do kolegium za pośrednictwem właściwych organów ścigania:

1) w sprawach o wykroczenia określone w art. 119, 120, 122, 124 i 134 Kodeksu wykroczeń — za pośrednictwem Policji,

2) w sprawach o wykroczenia określone w art. 120, 122 i 124 Kodeksu wykroczeń, popełnione na obszarze lasów państwowych — za pośrednictwem zarządu lasów państwowych lub parku narodowego albo nadleśnictwa państwowego,

3) w sprawach o wykroczenia określone w art. 134 Kodeksu wykroczeń — za pośrednictwem Państwowej Inspekcji Handlowej, jeżeli czyn popełniony został w miejscowości będącej siedzibą tego organu.

1) imię i nazwisko obwinionego oraz inne dane niezbędne do ustalenia jego tożsamości,

2) określenie zarzucanego obwinionemu czynu ze wskazaniem czasu, miejsca, sposobu i okoliczności jego popełnienia,

3) wskazanie dowodów,

4) imię i nazwisko, adres i podpis sporządzającego wniosek o ukaranie.

§ 2. Wniosek o ukaranie składany przez Policję albo przez organy administracji rządowej lub samorządowej, organy kontroli państwowej lub kontroli samorządu terytorialnego oraz przez straż gminną (miejską) powinien ponadto zawierać:

1) wskazanie miejsca zatrudnienia obwinionego,

2) dane o warunkach materialnych, rodzinnych i osobistych obwinionego,

3) wskazanie przepisu, pod który zarzucany czyn podpada,

4) wskazanie osób pokrzywdzonych i ich adresów oraz określenie wysokości wyrządzonej szkody,

5) informacje, czy uprawniony do tego wnioskodawca zastosował środki przewidziane w przepisach o postępowaniu egzekucyjnym w administracji lub wystąpił o zastosowanie tych środków, jeżeli czyn zarzucany obwinionemu stanowi jednocześnie niewykonanie obowiązku podlegającego egzekucji administracyjnej.

§ 3. Do wniosku o ukaranie należy dołączyć materiał dochodzenia lub postępowania sprawdzającego, jeżeli było ono przeprowadzone, a w sprawach o wykroczenia określone w art. 119, 120, 122, 124 i 134 Kodeksu wykroczeń — ponadto dane o wysokości wyrządzonej szkody.

§ 4. Jeżeli wniosek o ukaranie nie zawiera wszystkich wymaganych danych albo zachodzi konieczność uzupełnienia jego dodatkowymi danymi lub wyjaśnienia wskazanych okoliczności, to przewodniczący kolegium może bądź zwrócić go do uzupełnienia temu, kto go złożył, bądź przekazać go w tym celu Policji lub innemu właściwemu organowi, bądź uzupełnić go we własnym zakresie.

§ 2. W warunkach określonych w § 1 można poprzestać na zastosowaniu środków egzekucyjnych i nie kierować wniosku o ukaranie, chyba że zachowanie się sprawcy wykroczenia wskazuje na uporczywość lub złośliwość w niepodporządkowaniu się obowiązkowi podlegającemu egzekucji.

§ 2. Przewodniczący kolegium przekazuje sprawę sądowi, jeżeli w oparciu o materiał dowodowy dołączony do wniosku o ukaranie uzna, że zachodzi potrzeba orzeczenia kary aresztu lub orzeczenia zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych na okres powyżej roku. Postanowienie o przekazaniu powinno zawierać uzasadnienie.

§ 3. Jeżeli wniosek o ukaranie obejmuje kilka czynów tej samej osoby, a potrzeba przekazania sprawy sądowi wiąże się jedynie z niektórymi czynami, przekazaniu podlega cała sprawa.

§ 4. W razie zwrotu przez sąd przekazanej sprawy, przewodniczący kolegium niezwłocznie wyznacza rozprawę. Ponowne przekazanie sprawy sądowi na podstawie tych samych faktów i dowodów jest niedopuszczalne.

§ 5. Sprawy o wykroczenia, pozostające ze sobą w ścisłym związku i popełnione przez kilku obwinionych, kolegium rozpoznaje łącznie, chyba że zachodzą okoliczności utrudniające łączne rozpoznanie sprawy.

§ 6. Jeżeli przeciwko temu samemu obwinionemu wniesiono kilka wniosków o ukaranie za kilka wykroczeń, przewodniczący kolegium zarządza łączne ich rozpoznanie, chyba że zachodzą okoliczności utrudniające łączne rozpoznanie spraw.

§ 7. Cofnięcie wniosku o ukaranie po wszczęciu postępowania nie wiąże kolegium.

1) o ten sam czyn, jako mający jednocześnie znamiona przestępstwa i wykroczenia, toczy się postępowanie karne na podstawie aktu oskarżenia wniesionego przez oskarżyciela publicznego; wówczas akta sprawy przekazuje się sądowi,

2) zastosowano już do sprawcy środek oddziaływania wychowawczego (art. 41 Kodeksu wykroczeń).

§ 2. Postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania wydaje przewodniczący kolegium. Doręcza się je temu, kto złożył wniosek o ukaranie, oraz pokrzywdzonemu; osobom tym przysługuje zażalenie.

§ 3. W razie stwierdzenia po wszczęciu postępowania okoliczności wyłączających orzekanie, kolegium wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania, a jeżeli rozpoczęto już postępowanie dowodowe — orzeczenie o umorzeniu. Jeżeli jednak po rozpoczęciu postępowania dowodowego stwierdzono okoliczność wskazaną w art. 10 § 1 pkt 1, kolegium wydaje orzeczenie o uniewinnieniu.

§ 4. Postanowienie, o którym mowa w § 3, jeżeli wydano je przed rozprawą, doręcza się obwinionemu, pokrzywdzonemu oraz podmiotowi, który złożył wniosek o ukaranie. W innych wypadkach postanowienie doręcza się oskarżycielowi publicznemu, obwinionemu i pokrzywdzonemu, chyba że wydano je na rozprawie.

§ 5. Osobom wskazanym w § 4 przysługuje zażalenie.

§ 2. Organom administracji rządowej lub samorządowej, organom kontroli państwowej lub kontroli samorządu terytorialnego oraz strażom gminnym (miejskim), uprawnienia oskarżyciela publicznego przysługują tylko w sprawach, w których, w zakresie swojego działania, złożyły wnioski o ukaranie.

§ 3. Rada Ministrów może w drodze rozporządzenia nadać uprawnienia oskarżyciela publicznego także innym instytucjom państwowym lub społecznym w sprawach, w których w zakresie swego działania złożyły one wnioski o ukaranie.

§ 2. Udział organu, który złożył wniosek o ukaranie, wyłącza od udziału Policję.

§ 3. Odstąpienie oskarżyciela publicznego od popierania wniosku o ukaranie nie wiąże kolegium.

§ 4. Art. 18 § 1 i 2 stosuje się odpowiednio. W sprawie wyłączenia oskarżyciela publicznego rozstrzyga poza rozprawą przewodniczący kolegium, a na rozprawie — przewodniczący składu orzekającego.

§ 2. Upoważnienia do obrony obwiniony może udzielić na piśmie lub ustnie do protokołu rozprawy.

§ 3. Obrońca może podejmować wszelkie czynności procesowe przewidziane dla obwinionego.

§ 2. Prawa pokrzywdzonego, który nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych albo który na skutek wad fizycznych lub psychicznych nie jest w stanie bronić swych interesów, wykonuje przedstawiciel ustawowy albo osoba, pod której pieczą pokrzywdzony pozostaje.

§ 2. Dowodami mogą być w szczególności:

1) zeznania świadków,

2) opinie urzędów powołanych do ich wydawania, instytutów lub zakładów specjalistycznych albo opinie biegłych,

3) wyjaśnienia obwinionego,

4) oględziny miejsca, rzeczy lub osoby,

5) dokumenty.

§ 3. Wiarogodność i moc dowodów podlega swobodnej ocenie kolegium, opartej na wszechstronnym rozważeniu zebranego materiału.

§ 2. Świadka, który nie może stawić się na wezwanie z powodu choroby, kalectwa lub innej trudnej do pokonania przeszkody, skład orzekający lub wyznaczony członek składu orzekającego może przesłuchać w miejscu, w którym świadek przebywa.

§ 2. Prawo do odmowy zeznań trwa mimo ustania małżeństwa lub przysposobienia.

§ 3. Świadek może odmówić udzielenia odpowiedzi na pytania, jeżeli odpowiedź mogłaby narazić jego samego lub osobę mu najbliższą na odpowiedzialność za przestępstwo lub wykroczenie.

§ 4. Przed rozpoczęciem przesłuchania świadka poucza się go o prawie odmowy złożenia zeznań i udzielenia odpowiedzi na pytania oraz uprzedza się go o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego zeznania.

§ 2. Do biegłego stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące świadków i wyłączenia członka kolegium od udziału w rozpoznawaniu sprawy.

§ 2. Osoba, u której znajduje się przedmiot oględzin lub dowód rzeczowy, jest obowiązana na wezwanie organu prowadzącego postępowanie do okazania przedmiotu, a w razie potrzeby — do jego wydania w celu dostarczenia na miejsce przeprowadzenia dowodu.

§ 2. Przeszukanie następuje na polecenie prokuratora.

§ 3. W wypadkach nie cierpiących zwłoki, jeżeli polecenie prokuratora nie mogło być wydane uprzednio, można dokonać przeszukania, jednakże organ dokonujący przeszukania obowiązany jest następnie zwrócić się do prokuratora o zatwierdzenie przeszukania. Na zgłoszone do protokołu żądanie osoby, u której przeprowadzono przeszukanie, doręcza się jej postanowienie; o prawie zgłoszenia tego żądania należy osobę tę pouczyć, a w razie zgłoszenia żądania wciągnąć je do protokołu.

§ 4. Na postanowienia określone w § 2 i 3 osobie, u której dokonano przeszukania, przysługuje zażalenie do prokuratora nadrzędnego. Osobie tej przysługuje także zażalenie do prokuratora na sposób przeprowadzenia czynności przeszukania.

§ 2. Przeszukania osoby i odzieży na niej powinno dokonywać się w miarę możności za pośrednictwem osoby tej samej płci.

§ 2. Podczas przeszukania ma prawo być obecna osoba, u której ma nastąpić przeszukanie, oraz osoba przybrana przez prowadzącego czynność. W razie nieobecności gospodarza lokalu należy do przeszukania przywołać przynajmniej jednego dorosłego domownika lub sąsiada.

§ 3. Do przedmiotów wydanych lub znalezionych w czasie przeszukania stosuje się odpowiednio art. 138a.

§ 2. Przedmiot, co do którego powstaje wątpliwość, komu należy go wydać, składa się do depozytu sądu, w okręgu którego działa kolegium właściwe do rozpoznawania sprawy, a przedmioty wartościowe — do depozytu bankowego. Przepisy o likwidacji nie podjętych depozytów i nie odebranych rzeczy stosuje się odpowiednio.

§ 2. O terminie rozprawy zawiadamia się oskarżyciela publicznego, obrońcę obwinionego i pokrzywdzonego.

§ 3. Przewodniczący kolegium oraz przewodniczący składu orzekającego mogą zawiadomić związek zawodowy lub inną organizację społeczną, że pożądany byłby udział w rozprawie ich przedstawiciela, jeżeli zachodzi potrzeba ochrony interesu społecznego albo indywidualnego, objętego ich zadaniami statutowymi.

§ 2. Do osób wymienionych w art. 10 § 1 pkt 5 lit. f stosuje się odpowiednio § 1, jeżeli okoliczności, których zeznania lub opinie mają dotyczyć, związane są z wykonywaniem przez te osoby funkcji urzędowych lub służbowych.

§ 3. Art. 10 § 2 i 3 stosuje się odpowiednio.

§ 2. Jeżeli obwiniony lub świadek mieszka poza miejscowością, w której ma siedzibę dane kolegium, przewodniczący kolegium może zwrócić się do kolegium, na którego terenie działania mieszkają te osoby, o przesłuchanie ich co do wskazanych okoliczności. Przesłuchania dokonuje skład orzekający lub jego przewodniczący.

§ 2. Wezwanie przeznaczone dla obwinionego powinno zawierać ponadto pouczenie o tym, że może on sprowadzić na rozprawę świadków i przedstawić inne dowody na swoją obronę lub wskazać je kolegium w takim czasie, aby dowody te mogły być przeprowadzone na rozprawie, oraz pouczenie o przysługującym mu prawie korzystania z pomocy obrońcy i o treści art. 124 i 132.

§ 2. Skład orzekający może wyłączyć jawność całości lub części rozprawy, jeżeli jawność mogłaby wywołać zakłócenie spokoju lub porządku publicznego.

§ 2. Przewodniczący składu orzekającego powinien dążyć do tego, aby rozstrzygnięcie sprawy nastąpiło w miarę możności na pierwszej rozprawie.

§ 2. W razie nie usprawiedliwionego niestawiennictwa obwinionego, którego udział w rozprawie jest konieczny, przewodniczący składu orzekającego może zarządzić przymusowe doprowadzenie obwinionego przez Milicję Obywatelską. [2]

§ 2. Jeżeli obwiniony przyznaje się do winy, a wyjaśnienia jego nie budzą wątpliwości, można nie przeprowadzać dalszych dowodów.

§ 2. Skład orzekający może w każdym stadium postępowania zmienić, uzupełnić lub uchylić postanowienie dotyczące przeprowadzenia dowodu.

§ 3. Poza rozprawą o dopuszczeniu dowodu lub jego zabezpieczeniu decyduje przewodniczący składu orzekającego lub przewodniczący kolegium.

§ 2. Jeżeli zachodzi potrzeba uzupełnienia materiału dowodowego w sprawie, a nie można tego uczynić na prowadzonej rozprawie, to należy rozprawę odroczyć. Postanowienie o odroczeniu rozprawy powinno wskazywać, w jaki sposób materiał dowodowy ma być uzupełniony.

§ 3. Rozprawę odroczoną prowadzi się w nowym terminie w dalszym ciągu. Jeżeli skład orzekający uległ zmianie, ujawnia się dowody przeprowadzone poprzednio, chyba że skład orzekający uzna za konieczne ponowne ich przeprowadzenie.

§ 2. W razie przekazania sądowi sprawy jednego z obwinionych, kolegium orzeka w sprawie pozostałych obwinionych, z uwzględnieniem art. 23 § 5.

§ 3. W wypadkach określonych w art. 23 § 3 i 6 w razie potrzeby przekazania sprawy sądowi w związku z niektórymi tylko z zarzucanych czynów, przekazaniu podlega sprawa z wyjątkiem jej części dotyczącej czynów, co do których kolegium umarza postępowanie.

§ 2. Rozstrzygnięcie podpisują przewodniczący i członkowie składu orzekającego, nie wyłączając przegłosowanego, który podpisując rozstrzygnięcie ma prawo zaznaczyć na nim swoje zdanie odrębne.

1) oznaczenie kolegium, które je wydało, imiona i nazwiska przewodniczącego oraz członków składu orzekającego i protokolanta,

2) datę i miejsce orzeczenia oraz zaznaczenie, czy zostało ono wydane w postępowaniu zwyczajnym, czy też przyspieszonym,

3) imię, nazwisko oraz inne dane określające tożsamość obwinionego,

4) określenie czynu zarzucanego obwinionemu,

5) określenie czynu przypisanego obwinionemu, z podaniem czasu i miejsca jego popełnienia, oraz wskazanie naruszonego przepisu prawa,

6) decyzję co do kary, z powołaniem podstawy prawnej,

7) decyzję co do kosztów postępowania, dowodów rzeczowych, jeżeli zostały one zajęte, oraz innych kwestii przewidzianych w przepisach prawa,dwa lata temu pracowalm w potezne

8) pouczenie o trybie i terminie zaskarżenia,

9) (skreślony).

§ 2. Jeżeli ukarany jest osobą przebywającą czasowo na obszarze Państwa Polskiego, to skład orzekający może orzec, że orzeczenie o ukaraniu jest natychmiast wykonalne.

§ 3. (skreślony).

§ 2. Po ogłoszeniu orzeczenia przewodniczący składu orzekającego podaje ustnie najważniejsze powody rozstrzygnięcia i poucza strony o prawie złożenia w terminie 7 dni wniosku o doręczenie orzeczenia wraz z uzasadnieniem. Uzasadnienie powinno być sporządzone w ciągu 7 dni od daty złożenia takiego wniosku. W razie niemożności sporządzenia uzasadnienia w terminie przewodniczący kolegium może przedłużyć ten termin na czas oznaczony.

§ 3. Orzeczenie wydane zaocznie doręcza się niezwłocznie wraz z uzasadnieniem obwinionemu i jego obrońcy.

§ 4. Jeżeli obwiniony po złożeniu wyjaśnień samowolnie opuścił miejsce rozprawy przed jej zakończeniem albo bez usprawiedliwienia nie stawił się na kolejny termin rozprawy odroczonej, mimo że był poinformowany o tym terminie, wydanego pod jego nieobecność orzeczenia nie uważa się za zaoczne.

§ 5. Jeżeli w rozstrzygnięciu nie postanowiono o zaliczeniu na poczet środka karnego zakazu prowadzenia pojazdów okresu zatrzymania dokumentu stwierdzającego uprawnienie do ich prowadzenia albo o kosztach postępowania lub dowodach rzeczowych, kolegium orzeka o tym postanowieniem na posiedzeniu. Nie można jednak w tym trybie orzec przepadku przedmiotów.

§ 6. Na postanowienie, o którym mowa w § 5, przysługuje zażalenie.

§ 2. Przewodniczący składu orzekającego na wniosek strony wyraża zgodę na utrwalenie przez nią przebiegu rozprawy za pomocą urządzenia rejestrującego dźwięk, jeżeli nie przemawia przeciw temu wzgląd na prawidłowość postępowania.

§ 2. Przewodniczący składu orzekającego może, jeżeli uprzednie ostrzeżenie nie odniosło skutku, nałożyć na osobę zakłócającą porządek rozprawy lub naruszającą powagę kolegium karę porządkową od 2 złotych 50 groszy do 250 złotych; przewodniczący może również zarządzić wydalenie tej osoby z sali rozpraw.

§ 3. Na postanowienie o ukaraniu karą porządkową ukaranemu przysługuje zażalenie do składu orzekającego, a w razie składu jednoosobowego — do innego równorzędnego składu, o czym ukaranego należy pouczyć. Zażalenie wnosi się ustnie do protokołu rozprawy. W wyniku rozpoznania zażalenia postanowienie uchyla się, zmienia albo utrzymuje w mocy.

§ 2. Orzekanie w postępowaniu nakazowym może nastąpić wyłącznie na podstawie wniosku o ukaranie złożonego przez Policję, organ lub instytucję, o których mowa w art. 20 § 1, sporządzonego w wyniku ustaleń popartych wiarygodnymi dowodami, jeżeli z dowodów tych wynika, że okoliczności tego czynu i wina obwinionego nie budzą wątpliwości.

§ 3. Nie orzeka się kary w drodze nakazu karnego, jeżeli w myśl przepisu ustawy należy orzec także środek karny.

§ 2. Nakaz karny doręcza się obwinionemu, pokrzywdzonemu wskazanemu we wniosku o ukaranie oraz temu, kto złożył wniosek o ukaranie. W razie niemożności doręczenia nakazu obwinionemu lub pokrzywdzonemu w ciągu 3 miesięcy, kolegium może postanowieniem wydanym na posiedzeniu uznać nakaz za bezskuteczny; sprawa podlega wówczas rozpoznaniu w postępowaniu zwyczajnym.

§ 3. Podmiotom, o których mowa w § 2, przysługuje prawo wniesienia sprzeciwu do kolegium, które wydało nakaz karny, w terminie 7 dni od jego doręczenia. W razie wniesienia sprzeciwu nakaz karny traci moc, a przewodniczący kolegium wyznacza rozprawę. Kolegium rozpoznając sprawę w wyniku wniesienia sprzeciwu nie jest związane treścią nakazu karnego, z tym że nie może orzec kary surowszej niż określona w art. 64 § 1, jeżeli sprzeciw złożył wyłącznie obwiniony lub jego obrońca.

§ 4. Przewodniczący kolegium odmawia przyjęcia sprzeciwu, jeżeli wniesiony został po terminie lub przez osobę nieuprawnioną. Na postanowienie o odmowie przyjęcia sprzeciwu przysługuje zażalenie.

§ 5. Sprzeciw może być cofnięty do czasu rozpoczęcia postępowania dowodowego na rozprawie. W razie cofnięcia sprzeciwu nakaz karny staje się prawomocny.

§ 6. Nakaz karny, od którego nie wniesiono sprzeciwu lub sprzeciw cofnięto, podlega wykonaniu jak prawomocne orzeczenie o ukaraniu.

1) schwytają sprawcę na gorącym uczynku lub bezpośrednio potem

albo

2) pod nieobecność sprawcy stwierdzą naocznie albo za pomocą urządzenia pomiarowego lub kontrolnego popełnienie wykroczenia, a nie zachodzi wątpliwość co do osoby sprawcy.

§ 2. Funkcjonariusz nakładający grzywnę w drodze mandatu karnego obowiązany jest określić zarzucane wykroczenie i pouczyć sprawcę o prawie odmowy przyjęcia mandatu oraz o tym, że w razie odmowy przyjęcia mandatu sporządzony zostanie wniosek o ukaranie.

§ 3. Prezes Rady Ministrów na wniosek Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji może nadać w drodze rozporządzenia uprawnienia określone w § 1 także funkcjonariuszom innych organów.

§ 2. W postępowaniu mandatowym nakłada się grzywny w drodze mandatu karnego:

1) kredytowanego — wydawanego ukaranemu za pokwitowaniem odbioru,

2) gotówkowego — wydawanego ukaranemu po uiszczeniu grzywny bezpośrednio funkcjonariuszowi, który ją nałożył.

§ 3. Mandatem karnym kredytowanym można również nałożyć grzywnę zaocznie, w razie stwierdzenia pod nieobecność sprawcy — naocznie albo za pomocą urządzenia pomiarowego lub kontrolnego — popełnienia wykroczenia, gdy nie zachodzi wątpliwość co do osoby sprawcy.

§ 4. Mandat karny staje się prawomocny z chwilą uiszczenia grzywny bezpośrednio funkcjonariuszowi, który ją nałożył, lub z chwilą pokwitowania odbioru mandatu karnego kredytowanego przez ukaranego, a jeżeli grzywna została nałożona pod nieobecność sprawcy — z chwilą uiszczenia grzywny we wskazanym terminie.

§ 2. Wykroczenia, za które funkcjonariusze innych organów upoważnieni są do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego, oraz zasady i sposób wydawania upoważnień określi, w drodze rozporządzenia, właściwy minister w porozumieniu z Ministrem Spraw Wewnętrznych i Administracji, a w stosunku do funkcjonariuszy urzędów centralnych — Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji na wniosek właściwego centralnego organu administracji rządowej.

§ 3. W rozporządzeniach, o których mowa w § 1 i 2, mogą być określone również zróżnicowane wysokości mandatów karnych za poszczególne rodzaje wykroczeń w zależności od stopnia społecznej szkodliwości czynu i rodzaju naruszonego dobra — w granicach kary grzywny określonych w art. 66 § 1.

§ 2. Uprawnionym do uchylenia prawomocnego mandatu karnego jest kolegium, na którego obszarze działania grzywna została nałożona. Kolegium orzeka na posiedzeniu jednoosobowo. Przed wydaniem postanowienia można zarządzić przeprowadzenie czynności w celu sprawdzenia podstaw do uchylenia mandatu karnego.

§ 3. Uchylając mandat karny nakazuje się podmiotowi, na rachunek którego pobrano grzywnę, zwrot uiszczonej grzywny.

§ 2. Ściąganie grzywny nałożonej w drodze mandatu karnego następuje w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

§ 2. Postępowanie przyspieszone można zastosować również do osób przebywających jedynie czasowo na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli zachodzi uzasadniona obawa, że rozpoznanie sprawy w postępowaniu zwyczajnym będzie niemożliwe lub znacznie utrudnione.

§ 3. Postępowanie przyspieszone stosuje się także wobec sprawców wykroczeń przeciwko mieniu i urządzeniom użytku publicznego, określonych w art. 124 i 143 Kodeksu wykroczeń, oraz przeciwko porządkowi i spokojowi publicznemu, określonych w art. 50, 51 i 52a Kodeksu wykroczeń, popełnionych w związku z imprezami masowymi, określonymi w przepisach o bezpieczeństwie imprez masowych.

§ 4. Postępowanie przyspieszone stosuje się ponadto, gdy ustawa tak stanowi.

§ 2. Z zatrzymania sporządza się protokół, w którym podaje się czas i powód zatrzymania oraz złożone przez zatrzymanego oświadczenia. O zatrzymaniu zawiadamia się osobę wskazaną przez zatrzymanego.

§ 3. Zatrzymanemu przysługuje zażalenie do sądu, o czym należy go pouczyć. Zażalenie przekazuje się niezwłocznie sądowi rejonowemu miejsca zatrzymania, który również niezwłocznie je rozpatruje.

§ 4. Policja może zwolnić zatrzymanego od przymusowego doprowadzenia go do kolegium, zatrzymując mu paszport lub inny dokument uprawniający do przekroczenia granicy, który przekazuje się wraz z wnioskiem o ukaranie do kolegium. Zwrotu dokumentu dokonuje kolegium, nie później niż przy wydaniu orzeczenia albo z chwilą zmiany trybu postępowania.

§ 5. Osoba wezwana przez organ, o którym mowa w § 1, do stawienia się w kolegium w charakterze świadka obowiązana jest stawić się we wskazanym miejscu, dniu i godzinie; art. 136 stosuje się odpowiednio.

1) organ, który doprowadził obwinionego do kolegium może zgłosić wniosek o ukaranie ustnie do protokołu,

2) kolegium bezzwłocznie przystępuje do rozpoznawania sprawy,

3) termin do wniesienia środka zaskarżenia wynosi 3 dni od dnia ogłoszenia orzeczenia,

4) (skreślony),

5) (skreślony),

6) (skreślony).

§ 2. W razie odroczenia rozprawy sprawę rozpoznaje się w postępowaniu zwyczajnym.

§ 3. O zastosowaniu postępowania przyspieszonego oraz o zmianie tego trybu na postępowanie zwyczajne należy uprzedzić obwinionego w każdym stadium postępowania.

§ 4. Orzeczenie wydane w postępowaniu przyspieszonym powinno zawierać uzasadnienie, które odczytuje się przy ogłaszaniu orzeczenia. Art. 18b § 2 i art. 61 § 2 nie stosuje się.

§ 2. W postępowaniu przed kolegium w sprawach wskazanych w § 1 oskarżycielem publicznym jest inspektor pracy.

§ 2. Od orzeczenia kolegium oskarżycielowi publicznemu, obwinionemu i pokrzywdzonemu przysługuje odwołanie.

§ 3. Osobom określonym w § 2, a także innym osobom, gdy ustawa tak stanowi, przysługuje zażalenie na postanowienia, zarządzenia i inne czynności w wypadkach wskazanych w ustawie.

§ 2. W środku odwoławczym należy podać, czego domaga się skarżący. Jeżeli środek pochodzi od oskarżyciela publicznego lub obrońcy będącego adwokatem, powinien zawierać także zarzuty stawiane rozstrzygnięciu. Z treści środka winno wynikać, czy jest wnoszony na korzyść czy na niekorzyść obwinionego.

§ 2. Środki odwoławcze wnosi się za pośrednictwem organu, który wydał zaskarżone rozstrzygnięcie lub dokonał zaskarżonej czynności, chyba że ustawa stanowi inaczej.

§ 3. Organ, o którym mowa w § 2, po otrzymaniu środka odwoławczego:

1) odmawia jego przyjęcia, jeżeli środek został wniesiony po terminie albo przez osobę nieuprawnioną lub jest niedopuszczalny z mocy ustawy, albo

2) przekazuje niezwłocznie środek wraz z aktami sprawy organowi odwoławczemu do rozpoznania.

§ 4. Czynności, o których mowa w § 3, w kolegium wykonuje przewodniczący kolegium.

§ 5. Na postanowienie odmawiające przyjęcia środka odwoławczego przysługuje wnoszącemu ten środek zażalenie do organu właściwego do rozpoznania tego środka.

§ 2. Obwiniony może cofnąć wniesiony na jego korzyść środek odwoławczy, chyba że wniósł go oskarżyciel publiczny.

§ 3. Cofnięty środek odwoławczy pozostawia się bez rozpoznania, chyba że zachodzi jedna z okoliczności wymienionych w art. 18c § 1. W razie cofnięcia środka po przekazaniu sprawy do organu odwoławczego, powiadamia się ten organ.

§ 4. Rozstrzygnięcia nie zaskarżone lub co do których środek odwoławczy cofnięto, stają się prawomocne.

§ 2. Kolegium, o którym mowa w § 1, może, przeprowadzając postępowanie w zakresie dowodów, które nie miały wpływu na uchylenie orzeczenia, poprzestać na ich ujawnieniu.

§ 2. Przepisu § 1 nie stosuje się do zażaleń na postanowienia kończące postępowanie.

§ 2. W razie uchylenia postanowienia o umorzeniu postępowania, przewodniczący kolegium wyznacza rozprawę; kolegium może ukarać obwinionego jedynie wówczas, gdy zażalenie było wniesione na jego niekorzyść.

§ 2. Sąd wskazany w § 1 może przekazać wykonanie rozstrzygnięcia innemu sądowi rejonowemu, jeżeli zapadło ono wobec osoby zamieszkałej i przebywającej w okręgu tamtego sądu; nie dotyczy to mieszkańców miast, w których działa kilka sądów rejonowych.

§ 2. Można odstąpić od wykonania zastępczej kary aresztu, jeżeli względy społeczne przemawiają przeciwko osadzeniu ukaranego w zakładzie karnym.

§ 2. Nadzór bezpośredni nad administracyjną działalnością kolegiów sprawują prezesi sądów rejonowych.

§ 3. Minister Sprawiedliwości określa, w drodze rozporządzenia, tryb wykonywania nadzoru, o którym mowa w § 1 i 2.

§ 4. Nadzór zwierzchni nad postępowaniem mandatowym w sprawach o wykroczenia sprawuje Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji, a w sprawach, o których mowa w art. 75 § 1 — Główny Inspektor Pracy.

§ 2. Prawomocne orzeczenia kolegium oraz prawomocne nakazy karne mogą być uchylone na korzyść obwinionego, jeżeli w wyniku orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego stracił moc lub uległ zmianie przepis prawny będący podstawą ukarania.

§ 2. We wniosku należy wykazać, na czym polega uchybienie i jego wpływ na treść rozstrzygnięcia. Wniosek, który nie pochodzi od prokuratora, Rzecznika Praw Obywatelskich lub prezesów sądów wskazanych w § 1, powinien być sporządzony i podpisany przez adwokata.

§ 3. Wniosek pochodzący od obwinionego lub pokrzywdzonego składa się w kolegium, które wydało rozstrzygnięcie, dołączając do niego dowód uiszczenia opłaty. Opłata ulega zwrotowi w razie uwzględnienia wniosku.

§ 4. Przewodniczący kolegium przekazuje wniosek wraz z aktami sprawy sądowi wskazanemu w art. 114, a gdy wniosek nie spełnia wymogów określonych w § 2 i 3 — odmawia jego przyjęcia. Na postanowienie o odmowie przyjęcia wniosku przysługuje zażalenie do sądu wojewódzkiego.

§ 5. Podmioty inne niż wskazane w § 3, uprawnione do występowania o uchylenie prawomocnego rozstrzygnięcia kolegium, mogą występować z wnioskiem bezpośrednio do właściwego sądu wojewódzkiego. Od wniosku nie uiszcza się opłaty. Przewodniczący kolegium przekazuje akta sprawy, której wniosek dotyczy, sądowi na jego żądanie.

§ 6. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, wysokość opłaty, o której mowa w § 3.

1) występować w każdej sprawie z wnioskiem o ukaranie,

2) brać udział w postępowaniu w charakterze oskarżyciela publicznego; w takich wypadkach udział prokuratora wyłącza udział innego oskarżyciela,

3) składać środki odwoławcze zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść obwinionego,

4) występować z wnioskiem o uchylenie prawomocnego rozstrzygnięcia oraz o stwierdzenie nieważności rozstrzygnięcia.

§ 2. Pismo lub ustne oświadczenie wniesione do protokołu poza rozprawą powinno być podpisane przez wnoszącego, a protokół — ponadto przez osobę, która go sporządziła.

§ 2. Pismo wniesione przed upływem przepisanego terminu do niewłaściwego kolegium albo instytucji państwowej lub społecznej uważa się za wniesione z zachowaniem terminu.

§ 2. Protokół rozprawy oraz posiedzenia podpisują przewodniczący składu orzekającego oraz protokolant.

§ 3. Skreśleń i poprawek w protokole należy tak dokonywać, aby wyrazy skreślone i poprawione były czytelne. Skreślenia i poprawki powinny być omówione w protokole przed jego podpisaniem.

§ 2. Osoby wymienione w § 1 mogą żądać uwierzytelnienia sporządzonych przez siebie odpisów z akt sprawy.

§ 2. Żołnierzom w czynnej służbie wojskowej pisma doręcza się za pośrednictwem dowódcy jednostki wojskowej, w której pełnią służbę.

§ 3. Osobom pozbawionym wolności doręcza się pisma za pośrednictwem administracji zakładu karnego.

§ 4. Z osobami wymienionymi w art. 10 § 1 pkt 5 organy prowadzące postępowanie przy doręczaniu pism porozumiewają się za pośrednictwem organu, który sprawuje zwierzchni nadzór nad ich działalnością, a organy te z kolei przez Ministra Spraw Zagranicznych. Art. 10 § 2 i 3 stosuje się odpowiednio.

§ 2. O pozostawieniu pisma w myśl § 1 doręczający umieszcza zawiadomienie na drzwiach mieszkania adresata lub w miejscu przeznaczonym do pozostawiania dla niego korespondencji ze wskazaniem, gdzie i kiedy pismo pozostawiono.

§ 3. Pismo można również pozostawić osobie upoważnionej do odbioru korespondencji w miejscu stałego zatrudnienia adresata.

§ 2. Doręczenie uważa się za dokonane z upływem ostatniego dnia okresu, na który pismo pozostawiono, chyba że zostało ono podjęte wcześniej. Pisma nie podjęte w terminie zwraca się nadawcy.

§ 2. Obwiniony lub pokrzywdzony przebywający za granicą ma obowiązek wskazać adresata dla doręczeń w kraju; w razie nieuczynienia tego, pismo wysyłane pod ostatnio znanym adresem w kraju albo jeżeli adresu tego nie ma, załączone do akt sprawy, uważa się za doręczone.

§ 2. W sposób określony w § 1 można również doręczyć pismo obrońcy.

§ 2. Doręczający stwierdza na zwrotnym pokwitowaniu sposób doręczenia i opatruje to stwierdzenie swym podpisem.

§ 3. Jeżeli odbierający pismo uchyla się od potwierdzenia odbioru lub nie może tego uczynić, doręczający sam stwierdza datę doręczenia, wskazuje osobę, która odebrała pismo, i wymienia przyczynę braku jej podpisu.

§ 2. Jeżeli termin jest oznaczony w tygodniach, miesiącach lub latach, koniec terminu przypada na ten dzień tygodnia lub miesiąca, który odpowiada początkowi terminu; jeżeli w danym miesiącu nie ma takiego dnia, koniec terminu przypada na ostatni dzień tego miesiąca.

§ 3. Jeżeli koniec terminu przypada na dzień ustawowo wolny od pracy, za ostatni dzień terminu uważa się najbliższy następny dzień powszedni.

§ 4. Termin jest zachowany, jeżeli przed jego upływem nadano pismo w polskim urzędzie pocztowym lub telegraficznym.

§ 2. Wniosek o przywrócenie terminu należy złożyć w ciągu 7 dni od dnia ustania przyczyny uchybienia terminu. Jednocześnie ze złożonym wnioskiem należy dopełnić czynności, która miała być w terminie dokonana.

§ 3. Przywrócenie terminu do złożenia wniosku przewidzianego w § 2 jest niedopuszczalne.

§ 2. Wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia środka zaskarżenia nie wstrzymuje wykonania rozstrzygnięcia. Jednakże w uzasadnionych wypadkach przewodniczący kolegium może wstrzymać jego wykonanie.

§ 3. Na postanowienie o odmowie przywrócenia terminu do złożenia środka zaskarżenia przysługuje osobie, której odmówiono przywrócenia terminu, zażalenie do organu właściwego do rozpoznania środka zaskarżenia. Jeżeli odmówiono przywrócenia terminu do złożenia sprzeciwu od nakazu karnego, zażalenie przysługuje do sądu.

§ 2. Przepis § 1 stosuje się również do osoby, która będąc obowiązana do okazania albo wydania przedmiotu oględzin lub dowodu rzeczowego, odmówiła jego okazania lub wydania.

§ 3. Osoba ukarana może w ciągu 7 dni od daty doręczenia lub ogłoszenia jej postanowienia o nałożeniu karu porządkowej przedstawić przyczyny niestawiennictwa lub odmowy złożenia zeznań. Nałożoną karę uchyla się, jeżeli nieobecność albo odmowa złożenia zeznań lub okazania albo wydania przedmiotu zostanie usprawiedliwiona. Postanowienie o odmowie uchylenia kary porządkowej powinno zawierać uzasadnienie.

§ 4. W razie niestawienia się świadka na wezwanie bez podania usprawiedliwiającej przyczyny można niezależnie od ukarania zarządzić jego przymusowe doprowadzenie przez Milicję Obywatelską.

§ 5. W razie nie usprawiedliwionej odmowy okazania albo wydania przedmiotu oględzin lub dowodu rzeczowego można zarządzić jego odebranie przez Milicję Obywatelską.

§ 2. Karę porządkową uchyla odpowiednio przewodniczący kolegium lub organ przełożony nad organem, który daną karę nałożył.

§ 2. Tymczasowe zajęcie upada, jeżeli w ciągu 7 dni nie zostanie wydane postanowienie o zabezpieczeniu albo rozstrzygnięcie orzekające przepadek przedmiotu. Postanowienie o zabezpieczeniu wydaje przewodniczący kolegium; doręcza się je niezwłocznie osobie, u której dokonano zajęcia. Osobie tej przysługuje zażalenie.

§ 3. Zabezpieczenie może nastąpić także na mocy postanowienia przewodniczącego kolegium po wszczęciu postępowania w sprawie o wykroczenie zagrożone przepadkiem przedmiotów, jeżeli nie zastosowano tymczasowego zajęcia. Postanowienie to wymaga uzasadnienia. Wykonuje je Policja, stosując odpowiednio przepisy o przeszukaniu. Postanowienie o zabezpieczeniu doręcza się osobie, u której dokonuje się zajęcia. Osobie tej przysługuje zażalenie.

§ 2. Zajęte przedmioty przekazuje się do depozytu sądowego, a przedmioty wartościowe — do depozytu bankowego; przepisy o zbywaniu ruchomości, które przeszły na własność Skarbu Państwa na podstawie orzeczenia o przepadku przedmiotów, stosuje się odpowiednio.

§ 3. Przedmioty ulegające szybkiemu zepsuciu lub takie, których przechowywanie byłoby połączone z niewspółmiernymi kosztami lub nadmiernymi trudnościami albo powodowałoby znaczne obniżenie wartości przedmiotów, organ, który dokonał ich zajęcia, przekazuje odpowiedniej jednostce handlowej, która dokonuje sprzedaży bez przetargu z zachowaniem przepisów o sprzedaży w drodze egzekucji z ruchomości. Uzyskaną ze sprzedaży kwotę pieniężną przekazuje się do depozytu sądowego na rachunek sum depozytowych do dyspozycji kolegium.

§ 4. Zabezpieczenie upada, jeżeli nie zostanie prawomocnie orzeczony przepadek przedmiotów. Przepis art. 43 stosuje się odpowiednio.

§ 2. Wykonanie zarządzenia o przymusowym doprowadzeniu, odebraniu rzeczy oraz wydaleniu z sali rozpraw, w razie nieskuteczności zagrożenia, następuje przez zastosowanie środków przymusu, nie wyłączając siły fizycznej; ten ostatni środek stosuje się dopiero w ostateczności.

(skreślony).