Jak kontrolować pracowników zgodnie z prawem

Pracodawca, zatrudniając pracowników, ma prawo oczekiwać, że będą oni wykonywali swoje obowiązki sumiennie i z należytym wykorzystaniem czasu, jaki spędzają w firmie. W związku z tym ma również prawo kontrolować, czy i jak pracownicy wykonują swoje obowiązki. W praktyce jednak często pojawiają się pytania dotyczące tego, jak daleko praco-dawca może się posunąć w kontroli podległych mu pracowników. Kwestie te nie są w sposób kompleksowy określone w polskim prawie. Trzeba jednak zauważyć, że kontrola musi się odbywać w ramach pewnych granic, a pracodawca powinien zachować umiar, w przeciwnym razie sprawa może trafić do sądu. Jednym z podstawowych obowiązków pracodawcy jest szanowanie godności i innych dóbr osobistych pracowników, w tym ich prywatności. Newralgicznymi punktami, które dotyczą prywatności w miejscu pracy, są m.in.: dyskryminacja i mobbing, spożywanie alkoholu, kontrole osobiste pracowników, możliwość zlokalizowania pracownika za pomocą telefonu komórkowego, korzystanie z firmowej poczty elektronicznej i Internetu czy obserwacja za pomocą kamer.

Pracownik, aby wykonywać pracę, musi się czuć w miarę swobodnie, pracodawca zaś jako podmiot wynagradzający tę pracę musi mieć pewność, że jego wydatki są uzasadnione. W do-datku, który oddajemy do Państwa rąk, przyglądamy się bliżej temu zagadnieniu i odpowiadamy na pytanie, jakie są wzajemne prawa i obowiązki stron w tym zakresie oraz jak daleko może się posunąć pracodawca kontrolujący swoich podwładnych.

I. Podstawy kontroli pracowników
II. Udostępnianie danych osobowych
III. Co i w jaki sposób kontrolują pracodawcy
IV. Dyskryminacja i mobbing

Podstawa prawna

• Art. 30, 32, 33, 47, 49, 51 Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r. – Dz.U. nr 78, poz. 483; ost. zm. Dz.U. z 2009 r. nr 114, poz. 946.
• Art. 111, 112 i art. 113, 15, 183a–183e, 221, 52, 94, 943 100, 111, 207 par. 1, 234, 235, 300 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy – t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94; ost. zm. Dz.U. z 2010 r. nr 182, poz. 1228.
• Art. 23, 24, 43, 415, 439, 444, 445, 448 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny – Dz.U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.; ost. zm. Dz.U. z 2010 r. nr 155, poz. 1037.
• Art. 7, 49–54 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych – t.j. Dz.U. z 2002 r. nr 101, poz. 926 z późn. zm.; ost. zm. Dz.U. z 2010 r. nr 41, poz. 233.
• Art. 21 ust. 2 i 3 ustawy z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych – t.j. Dz.U. z 2009 r. nr 167, poz. 1322 z późn. zm.; ost. zm. M.P. z 2010 nr 10, poz. 103.
• Art. 11 ustawy z 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji – t.j. Dz.U. z 2003 r. nr 153, poz. 1503; ost. zm. Dz.U. z 2009 r. nr 201, poz. 1540.
• Rozporządzenie ministra pracy i polityki socjalnej z 28 maja 1996 r. w sprawie zakresu prowadzenia przez pracodawców dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz sposobu prowadzenia akt osobowych pracownika – Dz.U. nr 62, poz. 286; ost. zm. Dz.U. z 2009 r. nr 115, poz. 971.
• Punkt 10 lit. e) załącznika do rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe – Dz.U. nr 148, poz. 973.